Bebeğinize işaret dilini öğretmeye 6 aylıktan itibaren başlayabilirsiniz. Bebekler işaret dili, özellikle bebeğiniz size ne istediğini söylemeye hevesliyse, ancak bunu kelimelerle yapamıyorsa yararlıdır. Bebekler için işaret dili faydaları arasında bebeğiniz için daha az hayal kırıklığı ve ikiniz için de artan iletişim ve bağ bulunur. Başlamak için “içmek”, “daha fazla” ve “lütfen” dahil olmak üzere birkaç iyi bebek işareti vardır.
Başlıklar
Bebekler için işaret dili nasıl çalışır?
Bebekler jest ve mimikleri taklit edebildiklerinden, bazı temel işaretleri öğrenmek, ihtiyaçlarını ona bakan kişiye iletmelerine yardımcı olabilir. Birçok ebeveyn, bebekleri konuşmaya başlamadan önce iletişim kurmanın bir yolu olarak bebeğe işaret dilini öğretmeye başlamaktadır.
Dr. Houston’a göre bebek işaret dilini öğretebilmek, ve bebeklerin kolay bir şekilde bunu öğrenebilmesi şaşırtıcı değil. Hem dil gelişimi hem de motor becerileri konuşma yeteneklerinden çok daha hızlı gelişir . Ve taklit etmeyi severler: Örneğin çoğu bebek, “güle güle” veya “şuna bak!” demeden çok önce el sallamayı ve işaret etmeyi keşfeder.
Bebeklerin dili anladıkları ve ne istediklerini bildikleri zaman ile konuşarak isteklerini gerçekten bildirebilecekleri zaman arasındaki o süre, bebekler ve ebeveynleri için çok sabır gerektiren bir süreç olabilir. Bebek işaret dilini öğretmek gözyaşlarına veya öfke nöbetlerine son vermeyi vaat etmese de bebeğinizin kendisini bir nebze de olsa ifade etmesine yardımcı olur.
Bebek işaret dilinin faydaları
Bebekler için işaret dili eğitiminin faydaları arasında bebeğiniz (ve siz) için, daha iyi iletişim ve daha güçlü bir bağ kurma sayılabilir.
Ebeveynler, bebeğe işaret dili öğretmenin normal konuşma gelişimini engelleyeceğinden endişe duyar. Ancak bunun doğru olduğunu gösteren bir araştırma henüz yok. Hatta bazı uzmanlar, bebek işaret dilinin dil öğrenimini, bilişsel gelişimi ve kelime dağarcığını geliştirebileceğine inanıyor. En azından, işaret dili bebeğinizin kelimeleri bir araya getirmeden aylar önce iletişim kurmasına yardımcı olur.
İşaret dilini öğretmek, çocuğunuza istek ve ihtiyaçlarını iletebilme konusunda bir bağımsızlık ve güven duygusu da verir.
Bebekler için işaret dili, sözlü dili geliştirmek (değiştirmek değil) ile ilgilidir. Bebeğinizin jest ve kelime arasında bağlantı kurabilmesi için işaretler konuşma olarak kullanılmalıdır.
Bebeğiniz işaret dilini kullanabildiğinde, iletişim, jestler ve kelimelerle iki yönlü bir etkileşim haline gelir. Örneğin, bir içecek için işaret yaparlarsa, sözlü olarak “İçecek ister misiniz? Susadın mı? Sana içecek bir şey getireyim!” Diye cevap verebilirsiniz.
Bu şekilde, muhtemelen çocuğunuzla konuşmak için daha fazla zaman harcarsınız, bu da onun konuşma gelişimine yardımcı olmanın en iyi yollarından biridir. Ve bebeğiniz size baktığı için, söylediklerinize olduğu kadar ne yaptığınıza da konsantre olurlar.
Bebeğe işaret dili nasıl öğretilir?
Her yeni beceride olduğu gibi, bebeğinizin hızında ilerlemek önemlidir. Bebeğinize 6-7 aylıkken işaret dilini öğretmeye başlayabilirsiniz. Ancak bebeğiniz muhtemelen 8-9 aylık olana kadar işaretleri kullanmayacaktır. Bu yaşta, bebeğinizin daha sosyal olduğunu ve dikkatinizi çekmek için sesler ve yüz ifadeleri kullandığını fark edebilirsiniz.
Başlamadan önce bebeğinizin ilgilendiği bir şeyi işaret etmeyi deneyin. Pek çok bebek, yemekle ilgili olarak “daha fazla” işaretini çabucak kapar!
Bu kelimeyi her kullandığınızda, bebeğinize de işareti gösterin. İşaretle birlikte kelimeyi öğrenebilmeleri için, işareti gösterdiğinizde veya bebeğinizin işaretini tanıdığınızda kelimeyi yüksek sesle söylemek de aynı zamanda önemlidir.
Belirli bir kelime için her zaman aynı işareti kullanın. Bol bol tekrar edin ve anahtar kelimeyi işaretle birlikte vurgulayın, böylece bebeğiniz bağlantıyı net bir şekilde görür ve uygular. Örneğin, “Biraz daha ister misin? Biraz daha ister misin? Tamam, hadi sana biraz daha getirelim!”
Bebeğiniz birkaç gün sonra işareti kendisi dener, ya da bu birkaç hafta sürer sabırlı olun. Bu süreci yapabildiğiniz kadar eğlenceli hale getirin. Bebeklerin yapmaktan keyif aldıkları bir şeyden öğrenme olasılıkları çok daha yüksektir.
Bebeğinize işaret dili eğitimini öğretmek için bazı ipuçları:
- Tekrarlamayı kullanın: Bebeğinizin işarete ve ne anlama geldiğine aşina olabilmesi için aynı işareti veya işaretleri sık sık kullanın. Bunu bir alışkanlık haline getirin. Pratik yapmak için en harika zaman. Bebeğinizin “ye”, “iç” ve “daha fazlası” gibi işaretleri ve en sevdiği yemeğin işaretlerini öğrenebildiği yemek zamanıdır.
- Sözcüğü söyleyin: Her işaret ettiğinizde sözcüğü yüksek sesle söyleyin. Bu, bebeğinizin yalnızca işarete değil, onunla ilişkili kelimeye de aşina olmasına yardımcı olur.
- Sabırlı olun ve eğlenin: Bebeğiniz işareti istediğiniz kadar çabuk almıyorsa endişelenmeyin. Bebeğinizin, algılamadan önce birçok kez tekrarlanan bir işareti görmesi gerekir. Süreç bebeğiniz ve kendiniz için keyifli geçsin.
- Hazır olun: Bebeğinize dikkat edin, böylece imzalayarak sizinle iletişim kurmaya çalıştıklarını anlayabilirsiniz. Dikkatiniz dağılıyorsa ve onları izlemiyorsanız, girişimlerini kaçırabilirsiniz.
- Olumlu pekiştirme kullanın: Çocuğunuz işaret ettiğinde, hızlı ve olumlu yanıt vererek çabalarını güçlendirin. İşaretlerini kelimeyle birlikte tekrarlayın ve isteklerini derhal yerine getirin. Bebeğiniz “daha fazla” işaretinin onlara sevdiği bir şeyi daha çok kazandıracağını öğrendiğinde, bu işareti kullanmak için daha fazla motive olacaktır.
Bebeğinize öğretebileceğiniz bazı işaretler
Bebekler için işaret dili ile Amerikan İşaret Dili (ASL) aynı değildir.
Farklı bebek işaret dili uzmanları farklı işaretler kullanma eğilimindedir. Bazıları bebeğinize öğretirken ASL işaretlerini kullanmanızı önerir. Diğerleri, bebekler için tasarlanmış işaretlerin basitleştirilmiş bir versiyonunu önerir.
Her iki yaklaşım da geçerli olmakla birlikte, bunun yerine kendi işaretlerinizi oluşturamamanız için de hiçbir neden yok. Gerçek şu ki, bebeğiniz onlara öğrettiklerinizi uyarlar ve onlar için daha kolay bir şekilde imza atar. Önemli olan sizin ve bebeğinizin birlikte iletişim kurmayı öğrenmenizdir.
Bebeğinize işaret dilini öğretmenize yardımcı olacak birkaç kitap ve program bulunmaktadır. İşin anahtarı, sizin için çalışan bir şey bulmaktır. Bazı önerilerimizle buradan başlayabilirsiniz.
İşte yaygın olarak kullanılan bazı bebek işaretleri:
- İçme: Elinizi “C” şeklinde şekillendirin ve tıpkı bir bardaktan içer gibi ağzınıza götürün.
- Daha fazlası: Parmaklarınızın uçlarını ve başparmağınızı her iki elinizde bir araya getirin. Ardından parmak uçlarına dokunun.
- Lütfen: Parmaklarınızı ve başparmağınızı, parmaklarınız bitişik ve başparmağınız dışarıda olacak şekilde uzatın. Ardından avucunuz size bakacak şekilde elinizi göğsünüzde daire şeklinde hareket ettirin.
- Teşekkür ederim: Parmaklar yukarı ve birleşik ve başparmak dışarı doğru uzatılmış olarak, parmak uçlarınızı çenenize getirin. Ardından avuç içi yukarı gelecek şekilde elinizi aşağı indirin.
- Yardım: Bir elinizle yumruk yapın ve başparmak yukarıya kaldırın. Diğer elinizin avucunu yumruklu olanın altına getirin ve iki elinizi birlikte yukarı doğru hareket ettirin.
- Anne: Parmaklarınızı uzatıp ayırarak baş parmağınızla çenenize dokunun.
- Baba: Parmaklarınızı uzatıp ayırarak başparmağınızla alnınıza dokunun.
- Her şey bitti: Avuç içleriniz içe bakacak şekilde önünüzde tutarak başlayın. Ardından iki elinizi de dışarı çevirin.
- Süt: Her eli kapalı bir yumruk haline getirin. Eller yukarıya doğru açın, parmakları dışarı çıkarın, sonra tekrar kapalı yumruk haline getirin. (Bu, biraz da ineği sağma eylemine benzer.)
- Su: Üç orta parmağınızı yukarı uzatın, başparmağınızı ve serçe parmağınızı bir arada tutun. İşaret parmağınızı çenenize değdirin.
- Yiyecek/yiyin: Parmaklarınızın uçlarını ve başparmağınızı bir araya getirin ve ağzınıza dokunun.
- Uyku: Açık elinizi avucunuz size bakacak şekilde alnınızın önüne koyun. Elinizi yüzünüzün altına doğru hareket ettirirken parmaklarınızı ve başparmağınızı kapatın ve çenenize dokunun.
- Evet: Eliniz yumruk şeklinde kapalı ve sizden uzağa dönükken, yumruğunuzu yukarı ve aşağı sallayın. (Ya da “evet” anlamında başınızı sallayabilirsiniz.)
- Hayır: Başparmağınızı, işaret parmağınızı ve orta parmağınızı dışarı doğru uzatın, ardından hızlıca birlikte hareket ettirin. (Ayrıca başınızı “hayır” sallayabilirsiniz.)
- Kitap: Avuçlarınızı baş parmaklarınız yukarı bakacak şekilde bir araya getirin. Ardından bir kitap açar gibi parmak uçlarınız birbirine dokunarak ellerinizi açın.
- Kaka: İki elinizi yumruk yapın ve alt elin baş parmağı üstteki yumruğa gelecek şekilde üst üste koyun.
- Acı: Her bir işaret parmağını uzatın ve birbirine dokunun.
Bu yazımızda bebek işaret dilini nasıl öğretebileceğinizden bahsettik. Ana dili konuşma seviyesine henüz gelmemiş bebeklerin bu süreci atlatabilmesi de sanıldığı kadar zor değildir.
Hangi tür olursa olsun, dil öğretiminin çocuk gelişimi üzerindeki etkisi ve katkısı hepimizce bilinen bir olgudur. Baş başa olduğunuzda veya başka bir bakıcının yardımıyla da bunu gerçekleştirebilirsiniz.